Turifuza ko push pull yajya muri politiki y’igihugu yo kurumbura ubutaka _ Food for the Hungry

Uwitije Cyprien ushinzwe ibikorwa muri Food for the Hungry, aganira n'abafatanyabikorwa harimo n'abahinzi uburyo Push Pull yarwanyije nkongwa.

Mu igeragezwa ry’ikoranabuhanga mu kurwanya nkongwa mu buryo bw’umwimerere bwise Push Pull, umusaruro w’ibigori wikubye kabiri ndetse n’umukamo uriyongera akaba ariho Food for the Hungry ihera isaba ko Push Pull yajya muri politiki y’igihugu yo kurumbura ubutaka.

Umuryango Food for the Hungry (fh) niwo washyize mu bikorwa umushinga wa UPSCALE urwanya ibyonnyi harimo nkongwa hakoreshejwe ibyatsi bya desmodium (umuvumburankwavu) na bracharia (ivubwe) aribyo byiswe Push Pull (Hoshi Ngwino).

Uwitije Cyprien ushinzwe ibikorwa muri Food for the Hungry avuga ko Ikigo Gishinzwe Guteza Imbere Ubuhinzi n’Ubworozi mu Ishami ryo kurwanya ibyonnyi mu bihingwa (RAB) nimara gushyira ubushakatsi yakoze ahagaragara bazatangira gukoresha technology (ikoranabuhanga) ya Push Pull. Yagize ati “turifuza ko yajya muri gahunda zifasha gucunga neza ubutaka zikaba muri politiki z’igihugu zo kurumbura ubutaka, turifuza kugera no mu tundi turere kuko twabanje gukorera mu turere dukoreramo”.

Umurima w’ibigori uteyemo desmodium (umuvumburankwavu) hagati, naho ku mpande hateyeho bracharia (ivubwe) aribyo birwanya nkongwa mu bihingwa. nibwo buryo kamere bwo kurwanya nkongwa. push pull hoshi ngwino

Uwitije avuga ko ubu buryo bwa Push Pull yari technology nshyanshya hakaba hari hakenewe ubushakashatsi. Aho bwakozwe na Food for the Hungry ifatanije na RAB hamwe n’abahinzi. Hari imirima y’ubushakashatsi, by’umwihariko mu murenge wa Nyagihanga, akarere ka Gatsibo, hakaba n’indi mirima y’ubushakatsatsi iba muri station za RAB yageragerejweho ubu buryo bwo kurwanya nkongwa.

Uwitije akomeza avuga ko Umushinga wa UPSCALE wabafashije gushyiraho urufatiro mu gihe cy’imyaka 5 hakaba hari n’abandi bafanyabikorwa barimo kuganira nabo bazabafasha gushyira mu bikorwa ubu buryo bwo kurwanya nkongwa hakoreshejwe Push Pull.

Uwitije Cyprien ushinzwe ibikorwa muri Food for the Hungry.

Uwitije avuga ko Push Pull ari ikoranabuhanga ryo mu buhinzi rifasha mu kurwanya ibyonnyi, uretse ibyo inafasha abahinzi kurwanya isuri kuko mu kurwanya isuri haterwa ibiti bivangwa n’imyaka. Akaba ariyo mpamvu bashishikariza abahinzi uburyo bwo gukoresha bracharia na desmodium, kuko icyo bifasha cyane mu bigori ari ukurwanya nkogwa isanzwe n’idasanzwe bikanafasha kurwanya ibyatsi byona imyaka cyane cyane ibinyampeke byitwa striga mu ndimi z’amahanga mu Kinyarwanda hakaba hari abayita bariye ntaraza.

Uwitije anavuga iki cyorezo cya nkongwa idasanzwe cyageze mu Rwanda guhera mu 2016 ni 2017 kimwe no mu bindi bihugu. Ngo yaraje yangiza imyaka ku kigero cyo hejuru akaba aribwo hatangiye gutekerezwa uburyo burambye byo kurwanya iyo nkongwa idasanzwe.  Haza Push Pull cyangwa Hoshi Ngwino nkuko abahinzi bayita; akaba ari uburyo ibihingwa bikoresha imisemburo yabyo mu kwirukana udukoko harimo ibinyugungugu bitera amagi kuri za bracharia agahita apfa.

Ibyagezweho mu myaka 5

Abahinzi bakoresha Push Pull bongere umusaruro kuko wikubye kabiri, aho bavuye kuri toni 2 kuri ubu bakaba bageze kuri toni 4,

Umukamo wariyongereye kuko desmodiam ni ibinyamisongwe kandi ibinyamisogwe byongera umukamo w’inka kuko hari nabayitera batagamije kurwanya nkongwa ahubwo bagamije kongera umukamo,

Uwamurera Médiatrice arimo kugaburira inka ivubwe ( bracharia)

Kugira abahinzi bafite ubuzima bwiza kubera ko imiti iterwa mu kurwanya nkongwa yangiza, bitewe nuko abaturage bataragera ku gipimo cy’ubwirinzi buhagije mu gihe bayitera kuko yangiza umubiri, ikanatera indwara zitandukanye hanavugwa ko ishobora no kuba yagera kuri cancer,

Kongera umusaruro n’umukamo bifasha mu kurwanya imirire mibi.

Ibi byatangajwe na Uwitije Cyprien anongeraho ko mu myaka 20 iri mbere bagiye kongera ubuso buhingwaho hakoreshejwe Push Pull.

Abahinzi ba Nyagihanga baravuga imyato Push Pull

Mukamutara Zahara aganira na The Bridge Magazine yavuze ko yatangiranye n’ubuhinzi bwa Push Pull kugeza nubu ndetse ko azabukomeza.

Ntangirana nayo nari umuhinzi utumva, kubera ko mfite umurima ku muhanda kandi uteye neza, abakozi ba FH baje kuwureba barawukunda banyereka uko ntera ibigori nkoresheje ikoranabuhanga rya Push Pull.

Mukamutara Zahara, umuhinzi ukoresha Push Pull.

Ndabyibuka byamaze kumera mbona birafatanye kubera kutamenyera gutera ku murongo; kuko twari twaramenyereye gutera tumisha. Bamaze kugenda mpita mbirandura kubera ko nibwiraga ko bitazamera kuko bifatanye, ntashyiramo ibishyimbo, sinigeze mbyumva ariko bimwe byo gutinya abayobozi hari ibyo narekeyemo. Icyo gihe nejeje ibigori, abantu bose bahageze bakabikunda, birera neza binkumbuza guhinga ibigori. Abantu bakajya baza bakambaza bati ibigori byawe ko byeze neza byatewe n’iki? Ntiwasanga ari ibi byatsi ariko mu byukuri ibyo byatsi ntago niyumvishaga icyo bimaze kandi mbere twezaga ibigori igihande kimwe ikindi nkongwa yarakiririye, nta gaciro k’ibigori twari tuzi kuko ntabyo twezaga.

Ibyatsi bya desmodium umuvumburankwavu kimwe mu byatsi birwanya ibyonnyi mu mirima cyane cyane nkongwa.

Kuva ubwo rero buri wese ubibonye arabihinga. Ngenda mbigisha uko bashyiramo ibyo byatsi nkababwira ko ibyo byatsi aribyo byatumye nkongwa itaza.

Nabo twegeranye nabo bati twigishe kubera ko icyo gihe imbuto yari nkeya nkajya mbaterera ku ruhande ubutaha tukongeramo ibindi byatsi maze Push Pull barayikunda koko, abahinzi bati turatera nka Mama Hadjara ukuntu atera ibigori ku murongo ashyiramo n’ibyatsi birwanya nkongwa.

Banatwigisha ko ibyatsi amatungo abirya, narimfite ihene n’abazungu barayifotoraga, iyayo yamaze amezi atatu bampa amafaranga ibihumbi 60 zari ihene ebyiri bampa ibihumbi 120. Kubera iki? Ibyo byatsi. Ubu ndi umworozi w’inkwavu, sijya mbura ubwatsi.

Inkwavu zimo kurya umuvumburankwavu zikunda cyane kuko iyo ziwumvise ziza zisiganwa

Umuntu ungemurira amata ni uwo nahayeho ubwatsi buke ubundi nanjye mbugaburira inkwavu n’inkoko.

Ku nkoko rero mfata ubwatsi nkabwanika bwamara kuma nkabuvungurira muri sondori inkoko zikarya, iyo inkoko ziyariye zitera amagi y’umuhondo abantu babona ayo magi ati ni amanyarwanda kuko biba byatewe nizo birya. Ndanazirekura zikajya mu murima zikajya gutora byabyatsi.

Inkwavu zibyara mfite 15 kandi urukwavu ntirujya rubyara munsi yi 10 kandi zose zarabyaye. Mfite n’inkoko 20.

Ariko nkubwiye uko abantu baba barwanira ibyo byatsi, iyo imvura yaguye shyira ku murongo utarunze ifumbire ingana gutya ntago muha ku bwatsi bwanjye. Mbaha ubwatsi bakampa ifumbire.

Igihe cy’imvura nanjye mba ndi ku isoko nterera abantu ibyatsi nkagenda nigisha mbaha n’imbuto.

Noneho uwabyaje inka ampa ifumbire nanjye nkamuha ubwatsi kugira inka igire amata aryoshye. Biriya byatsi bigira akantu k’umunyu amatungo arabikunda cyane.

uwizeyimana pascasie ari mu murima watuburiwemo umuvumburankwavu(desmodium)

Bwa mbere ntangira gukoresha Push Pull nejeje ibiro 50 by’ibigori ariko ubu neza ibiro 80, 90 kuri metero 10 ku 10 ni umurima muto cyane. Ariko ubonye ibigori birimo ni byiza, abatarakoresheje Push Pull bararumbije ariko njyewe mfite ibigori. Kuko mbanakoresheje ifumbire na Push Pull. Turarya akawunga ntitukikagura.

Uwambaye ingofero ni umuhinzi ukoresha Push Pull Nemeyimana François Xavier.

Nemeyimana François Xavier aragira ati “ubwiza bwa Push Pull bugaragarira mu musaruro tubona”.

Nta gahunga twaryaga, nuwakaryaga kagabaga gaturutse iriya kure i Bugande ariko ubu ngubu ibyuma bisya byageze iwacu barashya akawunga numero ya mbere. Nabashije kugura umurima, mvugurura inzu mbikuye mu buhinzi bw’ibigori, nkakuramo minerval, isabune ikaboneka mbere hari ubwo twafurishaga ibiti bita imigwegwe n’ ibibimbamfuro.

Mfite amatungo; inka, imbata n’inkoko. Inkonko n’imbata nabiguze mu buhinzi wa Push Pull.

Inka impa ifumbire, umukamo wariyongere kubera kugaburirwa bya byatsi. Inka yanjye n’inyarwanda mu gitondo nyikama litiro 4 no ku mugoroba litiro 4. Ifumbire iraboneka kubera ibyatsi hanyuma tukayijyana muri wa murima, umusaruro ukiyongera.

Bamwe mu bafatanyabikorwa ba Macs.

Ubu buryo bwo kurwanya nkongwa yatangijwe n’umushinga wa UPSCALE uhiriweho n’ibihugu bitanu harimo u Rwanda, Kenya, Uganda, Tanzania na Ethiopia.

Mu nkuru itaha tuzabagezaho ibyavuye mu bushakatsi bwakozwe na RAB kuri Push Pull.

Sangiza abandi iyi nkuru

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Solve : *
10 × 17 =